Natuurgeneeskunde: een kennisbank van natuurwijsheid

Alles wat je je wilt weten over natuurgeneeskunde. Wat is het? Welke verschillende soorten zijn er? Wat doet een natuurgeneeskundig therapeut precies?

Wat is natuurgeneeskunde?

Natuurgeneeskunde gaat als geneeswijze uit van het zelfhelend vermogen van het lichaam. De vraag wat gezond is voor het lichaam – en wat vooral ook niet – staat centraal. Daar worden, zoals de naam doet vermoeden, natuurlijke middelen voor gebruikt. Het is daarmee een toevoeging op de reguliere gezondheidszorg. Soms kan het een prima alternatief zijn, of juist voorkomen dat een bezoek aan de huisarts nodig is. In sommige gevallen zijn medicijnen nodig, maar we grijpen er tegenwoordig wel erg snel naar.

Natuurgeneeskunde is een laagdrempelig alternatief voor de reguliere gezondheidszorg, waarbij het genezen van het hele lichaam (holisme) centraal staat.

De natuurgeneeskunde biedt bij veel kwalen een laagdrempelig alternatief voor de reguliere gezondheidszorg. Photo by Jonathan Perez on Unsplash

De natuurgeneeskunde is de oudste vorm van geneeskunde. De primitieve mens maakte al gebruik van planten en kruiden. Niet alleen om te eten, maar ook om te genezen en gezond te blijven. Deze mens leefde nog dichtbij de natuur en wist precies welke planten veilig en gezond waren en welke giftig. Zij gebruikten nog het natuurlijke instinct, net zoals dieren dat nu nog doen.

Tegenwoordig zijn we in onze maatschappij  zo ver vervreemd van ons eigen instinct en het gevoel van eenheid met de natuur, dat het instinct om de juiste planten te kiezen verloren is gegaan. In enkele primitieve stammen zijn er nog medicijnmannen die door overlevering verworven kruidenkennis combineren met hun eigen intuïtie.

Zelfherstellend vermogen en holisme

De natuurgeneeskunde gaat uit van het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Belangrijk is daarbij om naar de mens als geheel te kijken. Dit wordt de holistische benadering genoemd. Lichaam en geest maken de mens tot één geheel. Een gezonde geest in een gezond lichaam.

Als je kijkt naar de natuur, zie je dat het zelfherstellende vermogen op verschillende manieren, zoals een ziek dier dat hersteld door te vasten of de juiste voeding weet te vinden om weer aan te sterken. Of een boom die hersteld nadat een tak is afgebroken.

Welke soorten natuurgeneeskunde zijn er?

Er zijn veel verschillende therapievormen, waarvan we er een aantal opeen rijtje hebben gezet. Ongetwijfeld is de lijst niet compleet.

Acupunctuur 

Dit is een klassieke Chinese geneeskunst, die door het gebruik van vele dunne, kleine naalden de energiebalans in het lichaam hersteld. De naalden worden op welbepaalde plaatsen in onze huid geprikt. Ze werken pijnstillend en behandelen de aandoening. De ene voelt die prikjes meer dan de andere, maar pijnlijk zijn ze nooit. De naalden veroorzaken kleine ‘schokjes’. Die tonen aan dat de juiste plaats in je lichaam is gevonden. Er wordt uitgegaan vaneen holistische benadering, net als in de andere natuurlijke geneeswijzen.

Aromatherapie

De etherische oliën werken zowel op het lichaam als op de geest in. De aromatherapie is meer medisch gericht, omdat je lichamelijke klachten er rechtstreeks mee kunt behandelen. De oliën kunnen ook, net als de bachbloesems, inwerken op de gemoedstoestand van mens en dier.

Bachbloesem therapie

Door het gebruik van een Bloesemremedie leer je gebruik te maken van je eigen unieke kwaliteiten. Je kunt het vergelijken met een spirituele leraar: het helpt je, samen met jou om je lessen te leren. Het is de bedoeling dat je niet alleen maar “wakker” gemaakt wordt, maar dat je zelf in beweging komt om tot bloei te komen.

bloesemremedies in een moderne tijd

Bloesemremedies zijn juist nu een heel natuurlijk steuntje in de rug!

Bloesemremedies helpen je bewustzijn te versterken en blokkades te transformeren tot de volle ontplooiing van je mogelijkheden. De werking is uniek, omdat je met deze therapie aan je (negatieve)emoties/gevoelens en je innerlijk kunt werken.

Chiropractie

Gaat uit van het respect voor het menselijk leven en de theorie dat het lichaam een aangeboren vermogen bezit om zichzelf te genezen. De Chiropractie houdt zich bezig met de diagnostiek en behandeling van de wervelkolom en aangrenzende gewrichten. Om van het zelfgenezend vermogen gebruik te kunnen maken is een optimaal werkend zenuwstelsel nodig. Door beknelde zenuwen kan door de hersenen opgewekte energie de organen en weefsels niet of onvoldoende bereiken.

Edelstenen en mineralen

Worden al sinds de prehistorie gebruikt als sieraad, amulet en vanwege de helende en transformerende energieën. Elke steen heeft zijn eigen unieke uiterlijk en vibratie en kan daardoor op lichaam, ziel en geest inwerken.

Fytotherapie

Bij de kruidengeneeskunde wordt geprobeerd de stofwisseling en de organen rechtstreeks te beïnvloeden en te genezen. De kruiden kunnen ook een positieve werking hebben op de psyche van de patiënt. 

Fytotherapie-bachbloesem

Haptonomie 

Dit is een methode om onze zintuigen te leren gebruiken bij het omgaan met ons eigen gevoel en het aangaan van contacten met anderen. Hierbij speelt de tastzin een belangrijke rol. Er ontstaan vele lichamelijke en psychische klachten die veroorzaakt worden door verkeerd om te gaan met ons eigen gevoel of intuïtie. We maken dus opnieuw kennis met een “oergevoel”.

Homeopathie 

In de homeopathie draait het om de keuze van het juiste middel. Dit heet het gelijksoortigheidprincipe. De symptomen die iemand heeft kunnen genezen worden door een middel dat bij een gezond persoon soortgelijke symptomen kan veroorzaken. Bijvoorbeeld: een rauw ui kan tranende ogen en een loopneus veroorzaken. Allium Cepa, een geneesmiddel dat bereid is op basis van ui kan een patient helpen met dezelfde klachten bij een acute neusverkoudheid, om deze te genezen.

Reflexologie

Zowel in de handen als in de voeten zitten reflexzones die corresponderen met alle klieren, organen en andere delen van het lichaam. Door massage van de zenuwuiteinden/zones op de voeten (en handen)  kan men spanningen opheffen, de eigen genezingskracht van het lichaam stimuleren en het immuunsysteem versterken. De reflexpunten worden gemasseerd om zo het lichaam weer in balans te brengen. Door de behandeling wordt het lichaam zelf aan het werk gezet om blokkades op te heffen.

Wat is voet reflexologie?

Reiki

Een methode, waarin men kan leren universele levensenergie te ontvangen en door te geven. Alles wat leeft, planten, mensen, dieren, heeft energie nodig om te kunnen leven, groeien en herstellen van ziekte. Die energie is overal om ons heen en heeft effect op ons gevoelsleven, maar ook lichaam en geest. Door blokkades kan deze energie niet meer goed stromen. Reiki helpt om de blokkades op te heffen.

Sensitherapie

Richt zich op het stimuleren van ontgiftingsproces van het lichaam,
het opheffen van blokkades,het meten van mogelijke tekorten in het lichaam,
het direct op gang brengen van het helingsproces. Uitgangspunt is de mens in z’n totaliteit, daar is de behandeling ook op gericht. Ziektebeelden komen voort uit combinaties van blokkades. Een klacht wordt maar al te vaak veroorzaakt door een onderliggend probleem of combinatie van problemen.

Chakratherapie

Chakra’s vormen de sleutel tot lichamelijke gezondheid, emotionele stabiliteit en geestelijke helderheid. Het woord chakra komt uit het Sanskriet en betekend wiel of schijf. C.G. Jung noemt het de poorten van het bewustzijn: “wij zijn een cirkel in een cirkel, zonder begin of einde”. In de chakra’s liggen onze diepste gevoelens opgeslagen en verborgen en vormen het centrum van waaruit wij als holistisch mens ons leven regelen. Vanuit deze gedachte is de mens lichamelijk en emotioneel verbonden met zijn sociale omgeving. Chakra’s zijn onze energiebronnen, die iets zeggen over onze levenskracht of vitaliteit.

Vitaliteit=levenskracht=zelfhelend vermogen.

Ieder mens houdt zich (on)bewust bezig met de eigen chakra’s: sluit ze af of stelt ze open. Chakra therapie richt zich op het bewust te worden van je chakra’s en je te leren om je op het juiste moment af te sluiten voor negatieve invloeden of juist openstellen om bijvoorbeeld liefde toe te laten.

Wat doet een natuurgeneeskunde therapeut?

Wat doet een therapeut die gebruik maakt van deze behandelmethoden precies? Natuurlijk hangt dit af van de betreffende therapie, maar er zijn een aantal overeenkomsten.

Intake

Hoe de intake verloopt is per therapie verschillend. Voor een aantal therapieën is het belangrijk om veel informatie te verzamelen om een goed beeld te krijgen, zoals dat bij de homeopathie het geval is.

Een therapeut kan ook intuïtief een reading doen en bijvoorbeeld een flesje bachbloesems samenstellen.

Soms wordt er ook van te voren een vragenlijst opgestuurd.

De mens als geheel

In de natuurgeneeskunde wordt niet alleen naar de ziektesymptomen gekeken, maar naar de gehele mens. Dus zowel lichamelijke en psychische symptomen, karakter en de oorzaak van de klachten. Ziektebeelden komen voort uit combinaties van blokkades. Een klacht wordt maar al te vaak veroorzaakt door een onderliggend probleem of combinatie van problemen. Veel pijnen en chronische aandoeningen hebben een psychosomatische oorzaak. Hiervoor is bij een aantal therapievormen, zoals bijvoorbeeld de homeopathie een uitgebreide anamnese (onderzoek) nodig waaronder een vragenlijst, om een goed klachtbeeld te krijgen van de patiënt.

De omstandigheden waardoor klachten verergeren, geven ook veel informatie. Enkele voorbeelden van modaliteiten zijn: psychische toestand (zoals boosheid, verdriet, stress), voeding (klachten na warm of koud eten of drinken), tijd van de dag (op welk moment van de dag worden de klachten erger) of houding (zittend, staand, liggend, of kan geen dekens verdragen).

De hoogste en enige roeping van de arts is de gezondheid voor de zieke te herstellen, wat men genezen noemt.

Samuel Hahnemann.

Voorbeelden van natuurlijke geneeswijzen

We hebben het al over verschillende therapievormen gehad. Deze therapievormen kunnen heel goed aangevuld worden met allerlei natuurlijke manieren om de gezondheid op peil te houden. Ontgiften (detox), vasten, voedingadvies en dieet, beweging, ademhalingsoefeningen, natuurlijke middelen en supplementen, massage, mindfulness, meditatie, kruiden, aromatherapie, bachbloesems.

Ademhalingsoefening

Word je bewust van de vervelende ervaringen en de negatieve stemmetjes in je hoofd, die jou ervan weerhouden om je wens waar te maken.

Probeer bijvoorbeeld eens deze ademhalingsoefening:

Zoek een rustig plekje, waar je niet gestoord wordt.
Begin met zo diep mogelijk uit te ademen. Als je helemaal hebt uitgeademd, houd je deze positie een paar seconden vast, waarbij je voelt dat je buik naar binnen gaat, waarna je weer inademt. Heb je eenmaal diep ingeademd, dan houd je ook deze positie een paar seconden vast. Deze oefening doe je ongeveer een kwartier achter elkaar, om jezelf te reinigen van nare stemmingen.

Nadat je deze techniek intensief hebt toegepast, zul je merken dat je in een heel andere stemming komt. En die vormt gelijk een nieuw startpunt voor nieuwe ervaringen.

Natuurlijke rustgever

De grote lichamelijke en geestelijke onrust wordt veroorzaakt door een sterke prikkelgevoeligheid van het zenuwstelsel. De één is daar meer gevoelig voor dan de ander. Het wordt vooral veroorzaakt door het langdurig blootstaan aan grote spanning bijvoorbeeld in de examentijd of door langdurige grote werkdruk. Een slechte lichamelijke toestand maakt het er ook niet beter op.

De kruiden die hier goed bij kunnen helpen zijn o.a. Sint-janskruid: per kopje gebruik je één theelepel gedroogd kruid ( van bijv. Jacob Hooy). Dit laat je 10 minuten trekken. Van de thee 3 x daags 1 kopje drink. Lindebloesem: per kopje gebruik je één theelepel gedroogd kruid (van bijv. Jacob Hooy). Dit laat je 20 minuten trekken. Van de thee 3 x daags 1 kopje drinken.

Natuurgeneeswijzen en scepsis

Behandelingen en remedies die buiten de reguliere gezondheidszorg vallen, krijgen nogal eens te maken met de nodige scepsis en wantrouwen. Dat heeft een aantal redenen.

Kwakzalverij

Omdat niet altijd kan worden aangetoond wat de werkzame stoffen zijn, worden natuurgeneeswijzen ook kwakzalverij genoemd. Terwijl de positieve ervaringen toch het beste bewijs zijn.

Het zal wel tussen de oren zitten, wordt er ook gezegd, maar dat geld soms ook voor ziektes. Die zitten bij sommige mensen ook tussen de oren. Het mooie van de holistische geneeswijzen is, dat zowel lichaam als geest in het herstelproces worden meegenomen.

Het is niet wetenschappelijk bewezen

Natuurartsen zijn verenigd in de AVIG (vakgroep natuurgeneeskunde). Het lidmaatschap van de AVIG is een garantie dat de (reguliere) arts zich geschoold heeft in zijn of haar vakgebied en op de hoogte blijft van nieuwe ontwikkelingen d.m.v. bijscholing en nascholing. De kosten voor consulten en behandelingen door de AVIG arts worden door de meeste ziektekostenverzekeraars geheel of gedeeltelijk vergoed.

Wantrouwen

Als u last hebt van wantrouwen of argwaan tegen de natuurgeneeskunde doet u er goed aan gedurende 3 weken alles uit uw voedselpakket te schrappen wat suiker, kaas, varkensvlees, toevoegingen en onnatuurlijke substanties bevat. Daarna praten we er eens verder over hoe u zich dán voelt.

“Jaap Huibers, gehoord in de natuur deel 2”.

De Stichting Skepsis

Deze stichting stelt zich ten doel buitengewone beweringen van alternatieve genezers aan een kritisch onderzoek te onderwerpen. Meestal blijkt dat de beweringen niet zijn gebaseerd op fatsoenlijk bewijsmateriaal of door de mand vallen wanneer ze op de proef worden gesteld.

Skeptici prikken pseudowetenschappelijke theorieën door, signaleren misstanden en ontmaskeren soms bedriegers. Ze proberen ook verklaringen te vinden voor vreemde verschijnselen en hebben belangstelling voor factoren die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van ongefundeerde overtuigingen.

Uiteraard kunnen wetenschappers niet alles verklaren. Bovendien kunnen sommige onwetenschappelijke ideeën een zingevende functie vervullen. Wanneer spectaculaire claims echter ten onrechte als feiten worden gepresenteerd, dan lijkt het nuttig daar een nuchtere visie tegenover te plaatsen.

“Stichting Skepsis: https://skepsis.nl/over-skepsis”.

Gezond blijven

Tot slot is het natuurlijk belangrijk om gezond te blijven. Voorkomen is tenslotte beter dan genezen. Deze bewustwording wordt steeds groter, gezien de vele websites en blogs op dit gebied. Informatie over gezond eten, een gezonde leefstijl en verschillende natuurgeneeswijzen is volop te vinden.

Uiteindelijk zijn we allemaal zelf verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid, en heb je zelf een keus wat het beste bij jou past en wat je er voor wilt doen om gezond te blijven.